Security, Economy & Law Nr 4,
2014 (41–61)
Katarzyna Mrózek
ZagrożENiE Europy aKtaMi tErroryZMu – potENcjaLNE cELE
Abstrakt tematem niniejszej pracy jest zagrożenie
terroryzmem islamskim na terenie Europy. omówione zostały również jedne z
najważniejszych zamachów terrorystycznych, jakie miały miejsce w XXi wieku – World trade center,
Madryt i Londyn. Wskazane zostały potencjalne zagrożenia atakiem
terrorystycznym we współczesnym świecie. Słowa klucze: terroryzm, terrorysta,
atak terrorystyczny, zamach terrorystyczny, World trade center,
Londyn 2005, Madryt 2004, zapobieganie terroryzmowi. Abstract
the subject of the paper is the threat of islam terrorism in Europe. Some
of the most essential terrorist
attacks of the 21st century
are discussed in the following paperr as well, particularly the World
trade center attack and Madrid and London attacks. the last part describes the possible ways and means of preventing terrorism in poland and Europe. Key words: terrorism,
terrorist, terrorist attack, assassination attempt, World trade center,
London 2005, Madrid 2004, preventing
terrorism.
42
Katarzyna Mrózek
XXi wiek to okres, kiedy
zagrożenie atakami terrorystycznymi jest bardzo duże. Związane jest to przede
wszystkim z działaniami ugrupowań fundamentalistów muzułmańskich. Zanika
terroryzm separatystyczny w wykonaniu Eta i ira, a
wzrasta znaczenie wspomnianych już ugrupowań związanych z islamem. W związku z
tym, że głównym celem terrorystów jest wywołanie poczucia strachu i paniki
wśród społeczeństwa to wybierają oni cele powszechnie dostępne przez liczne
rzesze ludzi. Widoczne to było podczas zamachów jakie miały miejsce w Nowym jorku, Madrycie czy Londynie. Każdy z nich wywołał panikę i
strach wśród społeczeństwa. Wpływ na to miały zapewne miejsca w jakich doszło
do zamachów. Zagrożenie atakiem terrorystycznym na terenie Europy w XXi wieku wynika z działań organizacji terrorystycznych
mających swe korzenie w islamie. Działają one pod różnymi nazwami, ale są
najczęściej powiązane z al-Kaidą. W jej imieniu podejmują się akcji
terrorystycznych na obszarze państw zachodnich. często zamachowcy przed
przeprowadzeniem ataku przechodzili szkolenie w obozach szkoleniowych
prowadzonych przez instruktorów al-Kaidy1. Warto zwrócić uwagę, że państwa, na
terytorium których przeprowadzone zostały zamachy w 2004 i 2005 roku były
ostrzegane przed wystąpieniem ataku2. Dzieje się tak, że liderzy globalnych
sieci islamistycznych zgodnie z prawem koranicznym ostrzegają o planowanym
ataku władze państwa i społeczeństwo. W ten sposób zdaniem islamistów
legitymizują swoje działanie terrorystyczne. oczywiście ostrzeżenie to nie
wskazuje miejsca i momentu, kiedy atak będzie miał miejsce. inna sprawa, że
ostrzeżenie jest jednocześnie wsunięciem żądań do władz państwa zagrożonego
atakiem po to, aby ci podjęli decyzję o wycofaniu się ze wspierania koalicji
antyterrorystycznej kierowanej przez Stany Zjednoczone3. Z państw europejskich
najbardziej narażona na ataki terrorystyczne była Wielka Brytania co wynika z
aktywnego udziału tego kraju w koalicji antyterrorystycznej u boku Stanów Zjednoczonych.
Mimo przeprowadzonego ataku w 2005 roku w Londynie zagrożenie ponownego ataku w
tym kraju jest bardzo wysokie4. Wielka Brytania była szczególnie narażona na
atak
1 r. M. Machnikowski,
j. Michalak, a. płaczek, K. rękawek, M. Dziuba, Zagrożenie atakami
terrorystycznymi w Polsce 2006 oraz Aneksy na rok 2007 i 2008, Łódź 2008, s. 4.
2 ibidem, s. 4. 3 ibidem, s. 4. 4 ibidem, s. 6.
43
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
w 2012 roku, gdy w Londynie odbywały się igrzyska olimpijskie.
podczas tej imprezy sportowej terroryści mogliby doprowadzić do śmierci wielu
tysięcy osób zajętych dopingowaniem swoich reprezentantów. poza tym podczas
takiej imprezy dochodzi do przebywania na niewielkim obszarze dużej ilości
osób, które zajęte są obserwowaniem zawodów sportowych, a nie zastanawiać się i
czekać na potencjalny atak ze strony terrorystów. Wśród państw europejskich, do
grupy państw wysokiego ryzyka przeprowadzeniem na ich terytorium zamachu
terrorystycznego należą kraje, które wspierają i popierają politykę wojny z
terroryzmem prowadzoną przez Stany Zjednoczone. jednocześnie są to państwa,
które swoje wsparcie wykazują na przykład poprzez uczestnictwo w działaniach
militarnych u boku Stanów Zjednoczonych w afganistanie
i w iraku. Do grupy tych państw z Europy należy
zaliczyć – Włochy, Danię, Holandię, polskę oraz
Węgry. jednakże zagrożenie atakiem terrorystycznym na terytorium tych państw
jest zróżnicowane i zależne od ich aktywności w koalicji oraz działań wobec
muzułman na terenie tych państw5. W państwach europejskich żyje bardzo duża
liczba emigrantów i ich potomków wywodzących się z kręgów kultury
muzułmańskiej. Są to często osoby żyjące na obrzeżach miasta, w enklawach
zamieszkałych przez współwyznawców. Do tego dochodzi również ich pozycja
społeczna, która nie jest najwyższa. to prowadzi do działania nie zawsze
zgodnego z prawem. to powoduje, że zagrożenie atakiem terrorystycznym na
obszarze takich państw jak Francja, Holandia, Belgia czy Wielka Brytania jest
bardzo duże. Możliwe cele i terminy zamachów terrorystycznych Należy zastanowić
się nad tym, jakie są cele terrorystów oraz kiedy możliwe jest przeprowadzenie
ataków terrorystycznych? celem ataku terrorystycznego mogą być budynki użytku
publicznego, do których zaliczyć można budynki administracji rządowej i
samorządowej oraz placówki dyplomatyczne. przeprowadzenie ataku na wspomniane
miejsca uderza przede wszystkim w instytucje państwa, których zabezpieczenie
jest zdecydowanie większe niż innych. jednocześnie terroryści wskazują, że są
gotowi poświęcić życie, aby osiągnąć cel. palcówki dyplomatyczne znajdujące się
poza granicami kraju stanowią istotny cel potencjalnego ataku terrorystycznego,
co kilka razy miało już miejsce. celem ataku terrorystycznego mogą być duże
skupiska ludzi. Szczególnie dotyczy to świąt państwowych, koncertów lub
wydarzeń sportowych o mię
5 ibidem, s. 6.
44
Katarzyna Mrózek
dzynarodowym zasięgu. Wskazać
tutaj można takie imprezy jak: mistrzostwa Europy lub mistrzostwa świata w
piłce nożnej albo igrzyska olimpijskie. przed każdą z tych imprez w mediach
pojawiają się informacje o potencjalnym zagrożeniu atakiem terrorystycznym. W
końcu w przeszłości takowe już miały miejsce i odcisnęły swoje piętno w święcie
sportu. Za cel zamachu terroryści mogą również wybrać infrastrukturę
komunikacyjną służącą społeczeństwu do przemieszczania się. terroryści
podkładając bomby w środkach komunikacji publicznej liczą na efekt wywołania
strachu i paniki. W przypadku takiego ataku ofiarami są przypadkowe osoby
znajdujące się w momencie zamachu w miejscu działania terrorystów. Na atak
narażone są wszelkiego rodzaju środki transportu – autobusy, pociągi, statki
wycieczkowe czy samoloty. termin ataku może być związany np. z wydarzeniami
historycznymi. terroryści wybierają dogodny dla nich termin, posiadający często
wymiar symboliczny. K. izak rozpatrując zagadnienie
zagrożenia atakiem terrorystycznym wskazał kilka dat, które mogłyby wpłynąć na
działania terrorystów i przeprowadzenie przez nich ataku. Według niego atak
mógłby zostać przeprowadzony w 40 rocznicę ataku terrorystycznego w Monachium
czy w 30 rocznicę powstania Hezbollahu6. innymi istotnymi terminami, kiedy
zagrożenie atakiem wzrasta są święta narodowe w państwach w których, zagrożenie
atakiem terrorystycznym jest bardzo wysokie. Można tutaj wskazać . Dzień 14
lipca we Francji7 czy 4 lipca w Stanach Zjednoczonych8. Zagrożenie atakami
terrorystycznymi w Polsce Warto w tym miejscu zadać sobie pytanie: jak wygląda
kwestia zagrożenia atakiem terrorystycznym na terytorium polski? polska z racji
swoich zobowiązań koalicyjnych i aktywnego udziału w działaniach militarnych afganistanie i iraku znalazła się
wysoko na liście państw, wobec których może być przeprowadzony zamach
terrorystyczny przez ugrupowania islamskie. Z punktu widzenia analityków
do spraw bezpieczeństwa zagrożenie polski
6 K. izak, Zagrożenie terroryzmem i ekstremizmem w Europie na
podstawie wybranych przykładów. Teraźniejszość, prognoza ewolucji i kierunki
rozwoju, przegląd Bezpieczeństwa Narodowego 5/11, s. 144-145. 7 Święto narodowe Francji, związane ze
zdobyciem Bastylii i wybuchem rewolucji Francuskiej. 8 Dzień Niepodległości, święto narodowe Stanów
Zjednoczonych.
45
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
zlokalizowane jest na niskim poziomie. polska dla
terrorystów islamskich stanowi ich zdaniem cel rezerwowy9. Natomiast
zwiększenie zagrożenia zamachem terrorystycznym mogło nastąpić w 2012 roku w
związku organizacją przez polskę i ukrainę imprezy sportowej – Euro 2012. podczas niej do
polski miało przybyć wielu kibiców, a stadiony na których rozgrywane były
spotkania mogły posłużyć zamachowcom do przeprowadzenia ataku. Wpływ na
zwiększenie zagrożenia mają takie fakty jak większe zainteresowanie mediów
innych państw gospodarzem imprezy, przekaz medialny z rozgrywanych spotkań oraz
otoczenia imprezy. W takich okolicznościach polska mogła stać się interesującym
miejscem do przeprowadzania zamachu, który odbiłby się echem na całym
świecie10. Może nie ma zagrożenia ze strony globalnych sieci islamskich na
obszarze polski, jednak nie można wykluczyć działań indywidualnego terrorysty,
który nie będzie powiązany z żadną organizacja terrorystyczną. W wyniku
posiadania radykalnych poglądów i dzięki wykorzystaniu internetu
posiądzie wiedzę na temat konstruowania bomby, którą może wykorzystać do
przeprowadzenia zamachu. osoba taka jest trudna do zlokalizowania a tym samym
zapobieżenie aktowi terroru jest trudne do wykonania11. celami ataku
terrorystycznego na obszarze polski będą podobne miejsca jak w przypadku państw
Europy Zachodniej. Będą to zarówno budynki administracji publicznej,
infrastruktura krytyczna12 czy też placówki dyplomatyczne innych państw, ze
szczególnym uwzględnieniem Stanów Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii.
potencjalne zagrożenie zamachem terrorystycznym na obszarze polski najpewniej
przybrałoby formę zamachu bombowego. Ładunek mógłby zostać zdetonowany zdalnie
przez terrorystów lub zostaliby użyci terroryści samobójcy. Z racji tego, że w polsce nie mamy do czynienia z dużą liczbą przedstawicieli
mniejszości wyznających islam terroryści musieliby przybyć z innego państwa, co
ogranicza w pewien sposób i ich liczbę i możliwości działania.
9 raport o stanie
bezpieczeństwa w polsce w 2012 roku, r. 16 Zagrożenie
terroryzmem i ekstremizmem, s. 3,
http://bip.msw.gov.pl/bip/raport-o-stanie-bezpie/18405,dok.html 10 ibidem, s. 3. 11 ibidem, s. 4. 12 Zgodnie z obecnie obowiązująca ustawą z dnia
26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym art. 3 pkt. 2, przez
infrastrukturę krytyczną należy rozumieć systemy oraz wchodzące w ich skład
powiązane ze sobą funkcjonalne obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia
instalacyjne, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i obywateli, http://
rcb.gov.pl/?page_id=210. Data dostępu: 12.08. 2014r.
46
Katarzyna Mrózek
jednak nie wyklucza to również użycia w zamachu ładunku
umieszczonego w furgonetce i zdetonowanego w pobliżu ważnego z punktu widzenia
społecznego miejscu13. M. piekarski rozpatrując potencjalne cele ataku na
obszarze polski wskazuje regiony kraju narażone na atak terrorystyczny. jego
zdaniem potencjalnym celem będą duże organizmy miejskie a wśród nich stolica
kraju Warszawa. Wynika to z faktu zlokalizowania na tym obszarze atrakcyjnych z
punktu widzenia terrorystów. Wskazać tutaj można budynki administracji rządowej
oraz placówki dyplomatyczne państw, które utrzymują stosunki dyplomatyczne z
polską. Do tego dochodzi również sieć komunikacyjna na terenie aglomeracji
warszawskiej – metro, kolej czy lotnisko które mogą być atrakcyjnym miejscem do
przeprowadzenia ataku14. W dalszej kolejności zdaniem M. piekarskiego celem
ataku może być trójmiasto. wynika to z faktu, że jest to ważny ośrodek
gospodarczy, turystyczny w którym przebywa znaczna liczba ludności na
niewielkim terenie. poza trójmiastem wskazuje również na obszar górnego Śląska
wraz z nie odległym Krakowem. uderzenie na tym obszarze spowodowałoby trudności
w funkcjonowaniu gospodarki kraju15. W przypadku innych miast polski zagrożenie
atakiem terrorystycznym jest mniejsze co nie oznacza, że nie mogą zostać celem
ataku. Wynika to z faktu dysponowania ważnymi pod względem gospodarczym
lub komunikacyjnym miejscami. Do takich miast M. piekarski zalicza Wrocław, poznań i Szczecin. jednak w wyjątkowych
okolicznościach również one mogą pojawić się na szczycie miejsc zagrożonych
atakiem z powodu odbywające się w nich imprezy międzynarodowej - sportowej czy
politycznej16. rozpatrując aspekt zagrożenia atakiem terrorystycznym oraz
działania ugrupowań o charakterze fundamentalistycznym polska może stanowić
punkt transferowy dla finansów tych organizacji. Mogą one wykorzystywać banki
działające na terenie polski do transferu środków. inną opcją, która może
wchodzić w rachubę to przewóz środków finansowych przez kurierów przez polskę.
13 r. M.
Machnikowski, j. Michalak, a. płaczek, K. rękawek, M. Dziuba, s.16. 14 M. piekarski, Zagrożenia o charakterze
terrorystycznym w Polsce 2008, pDF. pobrano
15 lipca 2014, s. 6
(www.antyterroryzm.republika.pl/referat_poznan_2008.pdf). 15 ibidem, s.6. 16 ibidem, s. 6.
47
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
terytorium polski może stanowić równie zaplecze logistyczne
dla organizacji terrorystycznej. przedstawiciele tych grup mogą prowadzić z
obszaru polski działania wspomagające działalność terrorystyczną. Wpływa na to
chociażby członkostwo polski w unii Europejskiej a przez to swobodny przepływ
ludzi w granicach wspólnoty europejskiej. Na takie postawienie sprawy wpływają
następujące czynniki: - tranzytowy charakter państwa polskiego, - kompatybilny
z zachodnim system bankowy działający w polsce, -
duże zapotrzebowanie na zagraniczne inwestycje kapitałowe, - stosunkowa łatwość
zakupu broni i materiałów wybuchowych17. polscy obywatele na obszarze kraju
mogą czuć się bezpiecznie w zakresie ochrony przed atakiem terrorystycznym za
którym stałyby ugrupowania islamskie. Natomiast z racji wspomnianego
zaangażowania naszego kraju w politykę antyterrorystyczną polscy obywatele
mogą stać się celem terrorystów poza granicami kraju. Szczególnie w państwach
gdzie takie organizacje działają z większym rozmachem dzięki przyzwoleniu
miejscowych władz, polscy obywatele mogą stać się ofiarami porwań przez
członków organizacji terrorystycznych, które w ten sposób będą chciały wymusić
pozytywne decyzje polskich władz w zamian za uwolnienie porwanego. Zagrożenie
takie niestety występuje a polskie ministerstwo spraw zagranicznych ostrzega
o potencjalnych państwach gdzie takie zagrożenie występuje i odradza
wyjazd w taki rejon świata18. Przeciwdziałanie i zapobieganie terroryzmowi
W XXi wieku problem zagrożenia atakiem
terrorystycznym jest większy niż w poprzednich okresach. Wpływ na to ma
wiele czynników. Dlatego też, ważnym elementem związanym z bezpieczeństwem
społeczeństwa jest opracowanie procedur oraz wprowadzenie przepisów prawa
związanych ze zwalczaniem terroryzmu na obszarze danego państwa czy w
przestrzeni międzynarodowej. Zapobieganie terroryzmowi islamskiemu w Europie
Zwalczanie terroryzmu nie jest zjawiskiem nowym oraz nie ma międzynarodowych
regulacji związanych z walką z terroryzmem. Wynika to z faktu, że 17 r. grosset, Zabić
tysiące, przestraszyć miliony. Zagrożenia terrorystyczne i szanse na skuteczną
obronę, Warszawa 2009, s. 188. 18
Zagrożenie terroryzmem i ekstremizmem, rozdz. 16, s. 4-5, [w:] raport o
stanie bezpieczeństwa w polsce w 2012 roku. Źródło:
https://www.msw.gov.pl/download/1/15447/raport_o_
stanie_bezpieczenstwa_w_polsce_w_2011_roku.pdf.
48
Katarzyna Mrózek
instytucja, która mogłaby przygotować taki dokument czyli
organizacja Narodów Zjednoczonych nie potrafi w swoim gremium przygotować
uniwersalnej definicji terroryzmu. jest to efekt działania poszczególnych
państw, które nie potrafią odłożyć na bok swoich własnych interesów i
pretensji. W ten sposób nie doszło do przygotowania powszechnego
dokumentu, który wskazywałaby na sposoby walki z terroryzmem19. W drugiej
połowie XX wieku po zamachu na izraelskich sportowców podczas igrzysk
olimpijskich w Monachium organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła dwie
konwencje. pierwsza z nich uchwalona została w 1973 roku i nosi nazwę
Konwencji Nowojorskiej20. odnosiła się ona do kwestii zapobiegania oraz karania
przestępstw, które popełnione są przeciwko osobom korzystającym z ochrony
międzynarodowej. Do tych osób zalicza się głowy państw, szefów rządów,
ministrów spraw zagranicznych oraz członków rodziny tych jednostek. Konwencja
ta obejmuje przestępstwa wobec nich gdy przebywają poza granicami swojego kraju
a państwo na terenie, którego dochodzi to działań wymierzonych przeciwko nim
zobowiązane jest do uznania tego przestępstwa jako umyślnego i rozstrzygane
przez prawo wewnętrzne państwa, które podpisało konwencję21. Natomiast w 1979
roku organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła kolejną konwencję22. Dotyczyła
ona tym razem brania zakładników. Na podstawie zapisów tej konwencji winni
takiego postępowania sądzeni są według przepisów prawa karnego na terenie
państwa, w którym dopuścili się przestępstwa lub na terenie, którego zostali
ujęci z tym zastrzeżeniem, że dotyczyło to państw, które podpisały tę
konwencje. W przypadku wspomnianych dokumentów przestępcy popełniający wskazane
czyny mogą podlegać również ekstradycji23. Wydarzenia, jakie miały miejsce 11
września 2001 roku spowodowały, że państwa europejskie oraz Stany Zjednoczone
musiały podjąć działania ma
19 D. Duda, s. 95-96.
20 Konwencja o zapobieganiu i karaniu przestępstw
przeciwko osobom korzystającym z ochrony międzynarodowej, w tym także
przeciwko dyplomatom, sporządzona w Nowym jorku
14 grudnia 1973 r. (polska podpisała ją 7.06.1974 r., weszła w życie
w stosunku do polski 13.01.1983 r.). 21
ibidem, s. 96. 22 Międzynarodowa
konwencja przeciwko braniu zakładników przyjęta w Nowym jorku
18 grudnia 1979 r., polska podpisała ją 18 grudnia 1979 r., w stosunku do
polski weszła ona w życie 26. 06. 2000r. 23
ibidem, s. 96.
49
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
jące na celu zapewnienie
bezpieczeństwa swoim obywatelom. Dla tego celu podjęte zostały działania przez
poszczególne państwa europejskie jak i samą unię Europejską. unia Europejska
podjęła działania pod wpływem wydarzeń z 11 września 2001 roku. jednakże
również wydarzenia, która miały miejsce w granicach unii Europejskiej wpłynęły
na reakcję ze strony unii Europejskiej. Należy pamiętać, że część z państw
członkowskich należy również do Sojuszu północnoatlantyckiego co reguluję ich
podejście do reakcji na wydarzenia. unii Europejska podejmowała za każdym razem
działania o charakterze dyplomatycznym mające na celu wzmocnienie poczucia
bezpieczeństwa mieszkańców oraz wpłynąć na partnerów zagranicznych na wydanie
terrorystów w ręce wymiaru sprawiedliwości. podczas spotkania przywódców państw
członkowskich ustalono, że należy podjąć zdecydowane działania na rzecz
likwidacji plagi XXi wieku czyli terroryzmu. W tym
zakresie przedstawiono cele, jakimi państwa unii Europejskiej miały to
realizować. przed wszystkim założono aktywne uczestnictwo w inicjowaniu trwałej
i mającej międzynarodowy charakter akcji przeciwko terroryzmowi. Zakładano
również wdrożenie Wspólnej polityki Bezpieczeństwa i obrony. poza tym miano
wzmocnić kooperację wywiadowczą oraz przyspieszenie ustanowienia Europejskiego
obszaru Sądowego24. W pierwszej kolejności podjęto działania, które możliwe
były dzięki szybkim regulacjom prawnym. Zajęto się przygotowaniem odpowiednich
instrumentów, które pozwoliły na sprawne zwalczanie terroryzmu oraz na
stosowanie europejskiego nakazu aresztowania i wydania ujętego przestępcy
poszkodowanemu państwu25. Natomiast w dalszej kolejności przyjęto szereg aktów
prawnych, które miały zapewnić skuteczne zwalczanie zagrożenia terrorystycznego
na obszarze unii Europejskiej. Wymienić tutaj można rozporządzenie rady
Europejskiej nr 2580/2001/WE z 27 grudnia 2001 roku26. odnosiło się ono do
skutecznej walki z finansowaniem terroryzmu. Kroki takie miały być podejmowane
w stosunku do osób lub organizacji, które przekazują środki na rzecz
terrorystów lub sami zajmują się tym procederem. państwa członkowskie mają
prawo zamrozić środki takim osobą, instytucjom czy organizacjom27.
24 D. Szlachter, Walka z terroryzmem w Unii Europejskiej, toruń 2006, s. 116-117. 25
ibidem, s. 117. 26 Dz.u WE. L 344 z 28.12.2001, S. 70. 27 D. Szlachter, s.
121.
50
Katarzyna Mrózek
jednocześnie przygotowane zostało wspólne stanowisko
dotyczące działań ograniczających finansowanie akcji terrorystycznych oraz
stworzenia systemu szybkiego ostrzegania. poza tym przygotowano jednolite
definicje organizacji czy jednostek wspierających działania terrorystyczne. tym
samym pozwoliło to na przygotowanie listy osób, grup i jednostek wobec, których
zastosowane zostaną środki prewencyjne związane z zamrożeniem środków
finansowych. Natomiast w 2002 roku rada Europejska wydała rozporządzenie28
uderzające w osamę bin Ladena i jego
współpracowników, al–Kaidę i talibów. Na podstawie tego rozporządzenia
wprowadzono restrykcję – zakaz eksportu określonych towarów i usług do afganistanu, zamrożenie funduszy i innych zasobów talibów z
afganistanu29. 13 czerwca 2003 roku unia Europejska przyjęła Decyzję ramową
rady unii Europejskiej w kwestii zwalczania terroryzmu30. Sam dokument zawiera
13 artykułów i wymierzony jest w kwestie dotyczące walki z terroryzmem
i uniwersalnych zasad. przede wszystkim autorzy tego dokumentu dokonują
zdefiniowania aktu terrorystycznego, grupy terrorystycznej oraz przestępstw,
które są aktami terrorystycznymi. Dokument ten jednoznacznie wskazuję, co
uznawane jest za działanie terrorystyczne. jednocześnie wskazuje państwom
członkowskim, jakie działania należy podjąć aby przeciwdziałać aktom
terrorystycznym31. Natomiast wydarzenia z 2004 i 2005 roku jakie miały miejsce
odpowiednio w Madrycie i Londynie spowodowały, że przedstawiciele unii
Europejskiej musieli pojąc kolejne działania zmierzające do niwelowania
zagrożenia ze strony terrorystów. po ataku w Madrycie podjęto przede wszystkim
działania polityczne wspierające Hiszpanię w walce z terrorystami. poza tym
przyjęta została Deklaracja w sprawie Zwalczania terroryzmu32 do której
dołączony został nowy plan działania. Na podstawie tej deklaracji wskazano
istotne cele działania państw członkowskich. podkreślono ideę solidarności
pomiędzy państwami oraz zobowiązania do udzielenie wszelkiej możliwej pomocy.
Należało również wzmocnienie ochrony granic oraz wzmożenie kontroli na
granicach wewnętrznych w celu zwiększenia efektywności wychwytywania
potencjalnych terrorystów. postanowiono również o utworzeniu stanowiska
Europejskiego Koordynatora ds. Zwalczania terroryzmu33. 28 Dz. u. WE Nr L139 z 29 05 2002, s. 9 z
późniejszymi zmianami. 29 D. Szlachter, s. 122. 30
ibidem, s. 122. 31 ibidem, s.
125-128. 32 ibidem, s. 137. 33 ibidem, s. 137.
51
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
Do zadań wspominanego organu należała współpraca z javierem Solaną oraz Komisją Europejską i państwami
członkowskimi w zakresie walki z terroryzmem. jednakże działania te obywać się
miały na płaszczyźnie przeglądu dostępnych instrumentów w zakresie zwalczania
terroryzmu oraz wskazywania nowych rozwiązań. poza tym miał on monitorować
wprowadzanie regulacji antyterrorystycznych przez państwa członkowskie34.
Kolejny zamach w Londynie spowodował, że przedstawiciele unii Europejskiej
podjęli kolejne działania zmierzające na poprawieniu metod zwalczania
terroryzmu. Szczególnie ważny był fakt, że od lipca do grudnia 2005 roku
przypadała kolej na Brytyjczyków w przewodniczeniu unią Europejską. Na
posiedzeniu rady unii Europejskiej w grudniu 2005 roku przyjęto strategię unii
Europejskiej w zakresie zwalczania terroryzmu35. Strategia ta opierała się na
czterech filarach z angielskiego 4p36. 1. Zapobieganie (prevent)
– odnosi się do powstrzymywania jednostek lub organizacji przed biernym lub
aktywnym wspieraniem ataków terrorystycznych i terrorystów. Działania te mają
obejmować zwalczanie korzeni zjawiska terroryzmu – radykalizacji oraz
rekrutacji przyszłych zamachowców nie tylko na obszarze Europy, ale także poza
nią. Zapobieganie ma obejmować również uniemożliwianie głoszenia wrogich
ideologii w miejscach i wśród grup podatnych na hasła. prowadzenie dialogu
międzykulturowego w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym. podjęcie wysiłku
mającego na celu niwelowanie różnic pomiędzy bogatymi a biednymi, z których
mogą wynikać problemy oraz podatność na hasła głoszone przez rekruterów do organizacji terrorystycznych. 2. ochrona (protect) - obejmuje swoim zakresem zapewnienie
bezpieczeństwa mieszkańcom unii Europejskiej oraz infrastrukturze użyteczności
publicznej. proces ten miał wzmocnić bezpieczeństwo granic, transportu czy
infrastruktury krytycznej. Do tego celu należy zapewnić bezpieczeństwo
paszportów uE poprzez dane biometryczne,
ujednolicenie standardów w lotnictwie cywilnym i żegludze morskiej. 3. Ściganie
(pursue) – filar ten odnosi się do tropienia i
ścigania terrorystów. Ma on utrudniać terrorystom planowanie, komunikowanie
oraz podróżowanie na obszarze unii Europejskiej i poza nią. Działania te mają
na celu
34 ibidem, s. 139. 35
p odczas posiedzenia w dniach 1-2 grudnia 2005 r.
rada uE (Wymiar Sprawiedliwości i Sprawy
Wewnętrzne) przyjęła „Strategię uE w zakresie
zwalczania terroryzmu” (źródło: http://www.stosunki.pl/?q=node/1117, dostęp:
05.08.2014 r.) 36 D. Szlachter,
s. 156.
52
Katarzyna Mrózek
rozbicie sieci terrorystycznej poprzez odcięcie finansowania
czy dostępu do broni. ostatecznym efektem tego filaru jest postawienie
terrorystów przed wymiarem sprawiedliwości. 4. reagowanie (respond)
– ma przygotować państwa członkowskie w oparciu o idee solidarności do
działania zgodnego w ramach zarządzania kryzysowego. opiera się na skorygowaniu
mechanizmów wspólnotowych, które przeznaczone są do zapewnienia ochrony
obywateli. Wykorzystywanie dobrych praktyk oraz wykorzystywanie ich do
reagowania podczas zagrożeń atakiem terrorystycznym. poprawienie komunikacji i
koordynacja działań pomiędzy organizacjami międzynarodowymi odpowiedzialnymi za
reagowanie na zagrożenie37. unia Europejska w kwestii zwalczania terroryzmu
współpracuje z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi. Wynika to z
pozycji samej unii Europejskiej na arenie międzynarodowej oraz faktu, że jej
członkowie mogą być narażeni na atak ze strony terrorystów. W strategie unii
Europejskiej wpisują się rezolucje przyjmowane przez organizację Narodów
Zjednoczonych, które wskazują kierunki walki z terroryzmem. Niemiecki Bundestag
uchwalił w kilka tygodni od zamachu w Stanach Zjednoczonych pakiet ustaw
antyterrorystycznych. Na podstawie ich zapisów zmieniono dwa istotne przepisy
prawa – o stowarzyszeniach i uprzywilejowaniu religijnemu oraz że osoby
odpowiedzialne za przestępstwa terrorystyczne będą ścigane nawet gdy ich
siedziby nie są zlokalizowane na obszarze Niemiec. W ten sposób
ustawodawca niemiecki dał możliwość zakazu prowadzenia działalności religijnej
stowarzyszeniom, których działalność skierowana jest przeciwko porządkowi
ustalonemu przez konstytucję i idei porozumienia narodów38. Niemcy wprowadziły
również 1 stycznia 2002 roku ustawę o zwalczaniu terroryzmu39. W efekcie czego
doszło do zmian w zapisach 14 ustaw obowiązujących na terytorium niemieckim.
Wprowadziły one następujące regulacje związane ze zwalczaniem terroryzmu: -
zwiększenie uprawnień w zakresie zwalczania terroryzmu dla Federalnego urzędu
ochrony Konstytucji, Federalnej Służby Wywiadowczej, Kontrwywiadu Wojskowego,
Federalnej Straży granicznej oraz Federalnego urzędu Kryminalnego, - nastąpiły
zmiany w kwestii praw dotyczących obcokrajowców i udzielania im azylu oraz w
sprawie prowadzenia centralnego rejestru obcokrajowców, 37 ibidem, s. 156-159. 38 W. Dietel, s. 268.
39 ibidem, s. 268.
53
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
- zmiany w ustawach dotyczących paszportów i dowodów
osobistych, - zaostrzenie prawa dotyczącego zgromadzeń, co miało ułatwić stosowanie
zakazu tworzenia ekstremistycznych ugrupowań na obszarze Niemiec, -
wykorzystanie nowych technologii do ścigania przestępców podejrzewanych o ataki
terrorystyczne40. Władze niemieckie przeforsowały również ustawę, która budziła
wiele kontrowersji w powojennym funkcjonowaniu tego państwa. Dotyczyło to
ustawy o imigracji z 2005 roku41. Znalazły się w niej zapisy odnoszące się do
walki z terroryzmem. Należy wspomnieć tutaj zapis, który pozwala on na
wydalenie z terytorium Niemiec osoby, która podejrzewana jest lub z jej strony
istnieje zagrożenie atakiem terrorystycznym. Wtedy władze kraju lub minister
spraw wewnętrznych ma prawo wydać decyzję o wydaleniu takiej osoby.
jednocześnie skrócona została droga administracyjna. osoba taka może odwołać
się tylko do Federalnego Sądu administracyjnego ale tylko w sytuacji gdy
wydalonej osobie grozi w ojczystym kraju kara śmierci lub tortury42. Wielka
Brytania jako najbliższy sojusznik Stanów Zjednoczonych była zagrożona
uderzeniem na jej terytorium co miało miejsce w 2005 roku. Mimo, że podjęte
zostały działania mające na celu zapobieżenie takiemu atakowi nie udało się go
uniknąć. już od 2002 roku opracowywane były cele i zadania do wykonania. Wśród
tych celów i zadań wymienić można następujące aspekty: - przeciwdziałanie
zagrożeniu terrorystycznemu na obszarze Wielkiej Brytanii - stabilizacja
sytuacji w afganistanie i likwidacja obozów al-Kaidy,
- współpraca sił wywiadowczych – policyjnych i wojskowych, - współpraca
międzynarodowa w zakresie zwalczania terroryzmu, - odcinanie ugrupowań
terrorystycznych od źródeł finansowania43. Działania podejmowane przez Wielką
Brytanię wynikają z przekonania, że walka z terroryzmem i zwycięstwo w niej
możliwe jest poprzez rozwiązania polityczne, społeczne i gospodarcze. ich właściwe
uregulowanie pozwoli powstrzymać falę terroru. Dlatego też, uczestnictwo
Wielkiej Brytanii w koalicji antyterrorystycznej u boku Stanów Zjednoczonych
połączone jest z działaniami w ramach programów pomocowych, które skierowane są
do krajów trzeciego Świata44. 40 ibidem,
s. 269-270. 41 ibidem, s. 270. 42 ibidem, s. 270-271. 43 K. Balcerowska – Kwaterska,
Polityka Wielkiej Brytanii w sprawie zwalczania terroryzmu międzynarodowego, piSM nr 16/2004, 44
ibidem.
54
Katarzyna Mrózek
jednocześnie zwalczając terroryzm władze brytyjskie
podkreślają, że walka z organizacjami terrorystycznymi to nie walka z islamem.
Wpływ na takie postawienie sprawy ma wielokulturowość Zjednoczonego Królestwa.
Natomiast dla sprawnego działania przeciwko terrorystom potrzebna jest
współpraca z partnerami z krajów islamskich. jest to możliwe dzięki
doświadczeniem z minionego okresu, kiedy Wielka Brytania była imperium
kolonialnym. Wielka Brytania opracowała również zasady działania w celu
zwalczania terroryzmu. Kierownicza rola przypadła w tym zakresie ministerstwu
spraw wewnętrznych. instytucja ta odpowiada za kształtowanie polityki
antyterrorystycznej oraz monitorowanie procesu legislacyjnego związanego z antyterroryzmem. jednocześnie sprawuję nadzór nad policją
działaniami kontrwywiadowczymi prowadzonymi przez agencję Bezpieczeństwa. W ten
sposób zyskuję możliwość reagowania na potencjalne zagrożenie. Minister spraw
wewnętrznych przewodniczy również komisjom, które powoływane są w celu
zwalczania terroryzmu oraz pokrewnych zagrożeń. Koordynuję oraz nadzoruję
działania związane z zarządzaniem kryzysowym w sytuacji zagrożeń
terrorystycznych. Natomiast bezpieczeństwo obywateli brytyjskich poza granicami
Zjednoczonego Królestwa należy do kompetencji ministerstwa spraw zagranicznych45.
podstawą działania brytyjskich służb są akty z 2000 i 2001 roku. W przypadku
tego państwa atak na World trade center nie odgrywał
poważniejszego impulsu przy tworzeniu prawa antyterrorystycznego. Wynikało to
raczej z własnych doświadczeń z działaniami ira na
terenie Wielkiej Brytanii. jednak przyjęte zostały dwa dokumenty, które dawały
podstawę prawną do zwalczania terroryzmu oraz przestępstw z nim związanych. do
aktów tych zaliczyć można – Terrorism AcT 200046 oraz Anti – Terrorism, Crime & Security Act 200147. Zapobieganie terroryzmowi islamskiemu w Polsce
polska od 1999 roku jest członkiem Sojuszu północnoatlantyckiego. jednocześnie
jest mocno zaangażowana w działania u boku Stanów Zjednoczonych w koalicji
antyterrorystycznej. Wpływ na to maja zobowiązania sojusznicze wynikające z
członkostwa w Nato. Zaangażowanie w koalicję
antyterrorystyczną wpływa, że zagrożenie atakiem terrorystycznym stało się
bardziej
45 ibidem. 46 ibidem. 47
ibidem.
55
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
prawdopodobne niż w przeszłości. Szczególnie, że przywódcy
terrorystów odpowiedzialnych za zamachy przeprowadzone w XXi
wieku wskazywali państwa, które nie mogą czuć się bezpieczne do momentu, gdy na
obszarze państw muzułmańskich - afganistanu czy iraku stacjonować będą polskie oddziały wojskowe. Dlatego
też, istotne było podjęcie działań zmierzających do zażegnania
niebezpieczeństwu ataków terrorystycznych na terytorium polski oraz ataków
wymierzonych w stosunku do polskich obywateli. rzeczpospolita polska w swoich
strukturach organizacyjnych wypracowała cztery etapy zwalczania terroryzmu –
rozpoznanie, przeciwdziałanie, zwalczanie oraz likwidację szkód. oznacza to, że
każdy z obszarów objęty jest działaniami przez odpowiednie organy administracji
rządowej, ciała kolegialne czy ekspertów48. Konstytucja rzeczpospolitej
polskiej w artykule 135 daje prezydentowi kraju możliwość powołania organu
doradczego zajmującego się zakresem bezpieczeństwa państwa w wymiarze
wewnętrznym i zewnętrznym. tym organem jest rada Bezpieczeństwa Narodowego49. W
skład tego organu wchodzą – prezes rady Ministrów, Wiceprezes rady Ministrów,
Minister Spraw Wewnętrznych, Marszałek Sejmu, marszałek Senatu, Minister obrony
Narodowej, Minister Spraw Zagranicznych, Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego50.
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego51 powstałe w 1991 roku podlega ministrowi do
spraw bezpieczeństwa w Kancelarii prezydenta. Do jego zadań należy
monitorowanie potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa. W ten sposób
BBN podejmuję również działania zmierzające do zwalczania i zapobiegania
terroryzmowi na obszarze kraju52. rządowe centrum Bezpieczeństwa działa od roku
2008. powołane zostało ono w wyniku nowelizacji ustawy o zarządzaniu
kryzysowym53. W zakresie zapobiegania zagrożeniu terrorystycznemu wykonuje
następujące zadania - przeciwdziałanie, zapobieganie oraz usuwane skutków
ataków terrorystycznych, przygotowanie sposobów i środków reagowania na
zagrożenie terro
48 j.cymerski, Terroryzm a bezpieczeństwo Rzeczypospolitej
Polskiej, Warszawa 2013, s. 187. 49
Konstytucja rzeczypospolitej polskiej z 2 kwietnia 1997, Dz. u. 1997, Nr
78, poz. 483, art. 135. 50 j. cymerski, s. 187. 51
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego jest urzędem państwowym, utworzonym na
mocy przepisu art. 11 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym
obowiązku obrony rzeczypospolitej polskiej (tj. Dz. u. z 2004 r. Nr 241, poz.
2416 z późn. zm.). 52
j. cymerski, s. 188. 53 ibidem, s. 189.
56
Katarzyna Mrózek
rystyczne, opracowywanie procedur
reagowania na sytuacje ataku terrorystycznego oraz przygotowanie i realizowanie
planów z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej zagrożonej atakami,
przygotowanie planów, w których uwzględnione będzie użycie sił zbrojnych54. Na
podstawie znowelizowanej ustawy o zarządzaniu kryzysowym funkcjonuje również
rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego55. jest to organ opiniodawczy i doradczy
w zakresie działań i koordynowania ich w sytuacji kryzysowej. Zespół podejmuje
działania związane z użyciem siły i środków niezbędnych do usunięcia skutków
kryzysu. Doradzanie w zakresie koordynacji działań organów administracji
rządowej oraz innych instytucji zajmujących się sytuacją kryzysową56.
Międzyresortowy Zespół do Spraw Zagrożeń terrorystycznych57 utworzony został w
2006 roku. Funkcjonuję jako organ doradczy prezesa rady Ministrów i działa przy
ministerstwie spraw wewnętrznych. Do zadań tego organ należy koordynowanie
pracami administracji rządowej w zakresie zwalczania terroryzmu. Monitoruje on
zagrożenia o charakterze terrorystycznym oraz analizuję stopień zagrożenia.
Zespół ten również opracowuje procedury związane ze zwalczaniem terroryzmu oraz
oceny tych zagrożeń. Do zdań tego zespołu należy również koordynowanie,
inicjowanie i monitorowanie działań, które podejmują organy administracji publicznej.
odpowiada również za współprace międzynarodową w kwestii walki z terroryzmem58.
W polsce obowiązuje czterostopniowy system
alarmowania59. Do wprowadzanie konkretnego poziomu alarmu uprawnienia posiadają
prezes rady Ministrów, ministrowie i przedstawiciele administracji rządowej w
terenie – wojewodowie. alarm wprowadzany jest na podstawie rozporządzenia.
przyjmują one następujące formy: - pierwszy stopień alarmowy – wprowadzany jest
w sytuacji, gdy uzyskana zostanie informacja o możliwości zaistnienia
wydarzenia o charakterze terrorystycznym lub innego zdarzenia, którego rodzaj i
zakres jest trudny do przewidzenia,
54 ibidem, s.
189-190. 55 rządowy Zespół Zarządzania
Kryzysowego działa na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu
kryzysowym (Dz.u. Nr. 89, poz. 590) oraz Zarządzenie
Nr 78 prezesa rady Ministrów z dnia 11 października 2011 r. w sprawie
organizacji i trybu pracy rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. 56 j. cymerski, s.
190. 57 ibidem, s. 190. 58 ibidem, s. 192. 59 ibidem, s. 192.
57
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
- drugi stopień alarmowy – ogłaszany jest w sytuacji, gdy
uzyskana zostanie informacja o możliwym wystąpieniu zdarzenia o charakterze
terrorystycznym, a jego wystąpienie powoduję zagrożenie bezpieczeństwa
rzeczpospolitej polskiej, - trzeci stopień alarmowy – wprowadzany jest w
sytuacji, gdy uzyskana zostanie informacja o osobach lub organizacjach, które
przygotowują działania terrorystyczne, które godzą w bezpieczeństwo rzeczpospolitej
polskiej lub wystąpienia aktów terroru godzących w bezpieczeństwo innych
państw. Wprowadza się go również w sytuacji uzyskania informacji o możliwości
wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym godzącym w bezpieczeństwo
kraju. - czwarty stopień alarmowy – ogłaszany jest w przypadku wystąpienia
zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub innego zdarzenia, które powoduję
zagrożenie bezpieczeństwa rzeczpospolitej polskiej60. rozpatrując aspekt
zwalczania terroryzmu w polsce należy zwrócić uwagę na
podmioty, które są odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego
państwa. Działania te spoczywają na ministrze spraw wewnętrznych, który kieruję
pracami odpowiednich służb. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wraz z
podlegającymi mu służbami realizują zadania w zakresie zwalczania terroryzmu.
Działania podejmowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych podzielić można na
trzy poziomy: - strategiczny – jest on realizowany przez prezesa rady
Ministrów, radę Ministrów oraz Międzyresortowy Zespół do Spraw Zagrożeń
terrorystycznych, - operacyjny – realizowany przez centrum antyterrorystyczne
działające w ramach agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego - taktyczny –
wykonywany przez odpowiednie służby i instytucje w zakresie ich kompetencji w
kwestii zapobiegania i zwalczania zagrożenia terroryzmem61. Natomiast ze
względu na fazy realizowanych zadań w odniesieniu do zagrożeń terrorystycznych
wyróżnia się następujące obszary działań: - rozpoznanie i przeciwdziałanie
występującym zagrożeniom mającym charakter terrorystyczny, - fizyczne
zwalczanie terroryzmu – za które odpowiada przede wszystkim policja i
znajdujące się w jej strukturach jednostki specjalne,
60 ibidem, s. 192.
61 ibidem, s. 194.
58
Katarzyna Mrózek
- zarządzanie kryzysowe po przeprowadzonym ataku
terrorystycznym awiodąca rola spoczywa na
ministerstwie spraw wewnętrznych i rządowym centrum Bezpieczeństwa62.
Skuteczność działań związanych ze zwalczaniem terroryzmu zależy od działań
podejmowanych przez służby i instytucje odpowiedzialne za ich przeprowadzenie.
jeżeli służby będą stosować się do przyjętych procedur oraz zachowywać się
odpowiednio do danej sytuacji pozwoli to uniknąć rozszerzenia się negatywnych
skutków. jednocześnie należy pamiętać, że najważniejszym elementem jest
przeciwdziałanie zagrożeniu przeprowadzenia ataku terrorystycznego na terenie
polski. Dlatego też, należy monitorować potencjalne źródła zagrożeń oraz
współżyć za przedstawicielami innych wyznań czy kultur na neutralnym poziomie.
Lepiej działać przed atakiem niż zastanawiać się po fakcie, co było przyczyną
negatywnego wydarzenia, które spowodowało śmierć wielu ludzi. Zakończenie
Współczesne społeczeństwa odczuwają potrzebę bezpiecznego życia. jednak świat
nas otaczający jest nieprzewidywalny. Dotyczy to również zagrożenia ze strony
terroryzmu islamskiego, który podejmuje działania w oparciu o swoją religię i
walcząc o zapewnienie bytu państwowego dla narodów wyznających religię
muzułmańską. Szczególnie, że coraz więcej jest osób wyznania muzułmańskiego
niezadowolonych z sytuacji politycznej i ekonomicznej. podsumowując rozważania
na temat zagrożenia terroryzmem islamskim można dojść do wniosku, że takie
zagrożenie istnieje. czy dojdzie do bezpośredniego uderzenia zależy od rozwoju
sytuacji politycznej na świecie. W końcu ataki podejmowane przez
terrorystów w początku XXi wieku, poza wydarzeniami z
11 września 2001 roku, były odpowiedzią na działania państw zachodu. jednak nie
można ich usprawiedliwiać, ponieważ ofiarami ataków terrorystycznych są
niewinni ludzie znajdujący się w niewłaściwym miejscu w niewłaściwym czasie. Z
racji tego, że zagrożenie atakiem terrorystycznym istnieje, należy podejmować
działania na celu zapobieganiu wystąpieniu zagrożenia atakiem terrorystycznym.
państwa europejskie muszą opracować sprawnie działający system przeciwdziałania
zagrożeniu terrorystycznemu. poza tym z racji braku kontroli na granicach
wewnątrz unii Europejskiej muszą one posiadać szerszą wiedzę na temat
społeczności muzułmańskiej przebywającej na terenie wspólnoty, aby
przeciwdziałać zagrożeniu.
62 ibidem, s. 194.
59
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
terroryzm islamski stanowi współcześnie poważny problem dla
państw Europy Zachodniej. Zagrożenie przeprowadzeniem ataku terrorystycznego
jest bardzo wysokie jednak sprawne działanie odpowiednich służb pozwoli uniknąć
sytuacji jakie miały miejsce w 2004 i 2005 roku w Madrycie i Londynie.
Bibliografia
Akty prawne 1. Konstytucja rzeczypospolitej polskiej z 2
kwietnia 1997 r. (Dz. u. 1997, Nr 78, poz. 483). 2. ustawa z dnia 26 kwietnia
2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.u. Nr. 89,
poz. 590). 3. ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
rzeczypospolitej polskiej (tj. Dz. u. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.). 4. rozporządzenie rady Europejskiej nr
2580/2001/WE z 27 grudnia 2001 roku (Dz. u.). Inne: 5. Konwencja o zapobieganiu
i karaniu przestępstw przeciwko osobom korzystającym z ochrony międzynarodowej,
w tym także przeciwko dyplomatom, sporządzona w Nowym jorku
14 grudnia 1973 r. (Dz. u. z 1983 r. załącznik do nr 37, poz. 168). 6.
Międzynarodowa konwencja przeciwko braniu zakładników przyjęta w Nowym jorku 18 grudnia 1979 r., (Dz. u z 2000 r., nr 106, poz.
1123). 7. Zarządzenie Nr 78 prezesa rady Ministrów z dnia 11 października
2011 r. w sprawie organizacji i trybu pracy rządowego Zespołu Zarządzania
Kryzysowego (na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r.
o zarządzaniu kryzysowym Dz. u. Nr 89, poz. 590, z późn.
zm.) 8. Decyzja ramowa rady unii Europejskiej w kwestii zwalczania terroryzmu
(Dz. u. L 264 z 22.06.2002 r.). Opracowania zwarte: 9. aleksandrowicz
t., Terroryzm międzynarodowy, wyd. Waip, Warszawa
2008, 10. Barnes r. M., Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena, wyd. KirKE,
Wrocław 2001,
60
Katarzyna Mrózek
11. Bolechów p., Terroryzm w świecie podbiegunowym.
Przewartościowania i kontynuacje, wyd. adam
Marszałek, toruń 2002, 12. Borkowski r., Terroryzm,
[w:] Konflikty współczesnego świata, wyd. agH, Kraków
2001, 13. Borkowski r., Terroryzm ponowoczesny, wyd. adam
Marszałek, toruń 2006, 14. cymerski
j., Terroryzm a bezpieczeństwo Rzeczypospolitej Polskiej, wyd. rytM, Warszawa 2013, 15. Dietl W., Hirschmann
K., tophoven r., Terroryzm, wyd.pWN,
Warszawa 2009, 16. Duda D., Terroryzm islamski, wyd. uj,
Kraków 2002, 17. grosset r., Zabić tysiące,
przestraszyć miliony. Zagrożenia terrorystyczne i szanse na skuteczną
obronę, wyd. WSZip, Warszawa 2009, 18. Hofman B.,
Oblicza terroryzmu, Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2001, 19. Hołyst B., Terroryzm t.1, wyd. LexisNexis,
Warszawa 2009, 20. Księga Rodzaju, [w:] Biblia. Stary testament, opr. D. Wilczycka, wyd. Biblios,
Lublin 2012, 21. piątkowski p., Terroryzm: Nowe
wyzwanie dla bezpieczeństwa, wyd. adam Marszałek,
Warszawa 1996, 22. Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1–3, wyd. pWN, Warszawa 1988, 23. Szlachter
D., Walka z terroryzmem w Unii Europejskiej, wyd. adam
Marszałek, toruń 2006, 24. tomasiewicz
j., Terroryzm, wyd. apiS, Katowice 2000, 25. Wejkszner a., Ewolucja terroryzmu motywowanego ideologią
religijną na przykładzie salafickiego ruchu
globalnego dżihadu, wyd. Naukowe WNpiD, poznań 2010, 26. Zając j., Bezpieczeństwo państwa, [w:] K.
a. Wojtaszczyk, a. Materska - Sosnowska, Bezpieczeństwo państwa, wyd. oficyna
Wydawnicza aSpra -jr, Warszawa 2009.
61
Zagrożenie Europy aktami terroryzmu – potencjalne cele
Opracowania ciągłe: 27. Balcerowska – Kwaterska K., Polityka Wielkiej Brytanii w sprawie zwalczania terroryzmu międzynarodowego, piSM nr 16/2004, 28. Dworzecki j., Terroryzm jako zagrożenie współczesnego świata, aperion, Zeszyt Naukowy Nr 5, Kraków 2011, 29. izak K., Zagrożenie terroryzmem i ekstremizmem w Europie na podstawie wybranych przykładów. Teraźniejszość, prognoza ewolucji i kierunki rozwoju, przegląd Bezpieczeństwa Narodowego 5/11, 30. Machnikowski r.M., Michalak j., płaczek a., rękawek K., Dziuba M., Zagrożenie atakami terrorystycznymi w Polsce 2006 oraz Aneksy na rok 2007 i 2008, WSSM, Łódź 2008. 31. piekarski M., Zagrożenia o charakterze terrorystycznym w Polsce 2008, 32. Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2012 roku, r. 16 Zagrożenie terroryzmem i ekstremizmem, https://www.msw.gov.pl/download/1/15447/ raport_o_stanie_bezpieczenstwa_w_polsce_w_2011_roku.pdf. Strony internetowe: 33. http://gazeta.pl 34. http://msw.gov.pl 35. http://bliskiwschod.pl 36. http://news.bbc.co.uh 37. http://rcb.gov.pl 38. http://stosunki.pl 39. http://terroryzm11.blogspot.com